Bedrijfseconomische
begrippen met een A

1. Goederenmarkt: Hoeveelheid goederen die mensen, bedrijven of organisaties willen verkopen, omdat de klanten deze goederen nog niet hebben (vb televisies).


2. Arbeidsmarkt: Hoeveelheid arbeidskrachten die zich aanbieden aan bedrijven of organisaties, ongeacht of deze mensen al een baan hebben of niet.


3. Vermogensmarkt: Hoeveelheid geld die de banken en de overheid reeds in circulatie gebracht hebben vanwege transactie-, voorzorg- of speculatiemotief.
   
   Zie voor vergelijkbare betekenissen: de vraag.

1. Natuurlijke persoon of rechtspersoon die in het bezit is van een of meer aandelen van een onderneming.


2. Misconceptie: Eigenaar van een NV of BV (volkstaal). Aangezien een NV en een BV zelfstandige rechtspersonen zijn, kunnen ze niet het eigendom van iemand anders zijn.

1. Deelname in het eigen vermogen van een BV. Bij deze rechtsvorm gaat het om een schriftelijk overeengekomen bedrag op naam.
   
   Als de aandelen van een BV slechts met instemming van de andere aandeelhouders overgedragen kunnen worden aan derden,dan moet dit apart geregeld zijn in de statuten van de BV.


2. Bewijs van deelname in het eigen vermogen van een NV. Bij deze rechtsvorm gaat het om bewijsstukken met een standaardbedrag, die overdraagbaar zijn aan derden.
   
   Om dat mogelijk te maken zijn ze niet op naam gesteld, maar aan ‘toonder’. De persoon die het aandeel toont, is dus de aandeelhouder.
   
   Vroeger bracht een onderneming echt certificaten uit, waarop alle gegevens stonden, tegenwoordig gaat het (net als bij giraal geld) om bedragen die men van de bank tegoed heeft.

1. Misconceptie: moet zijn ‘ aandelenvermogen’, want het kapitaal staat debet op de balans en het vermogen staat credit.


2. Omvang van het nominale bedrag aan aandelen dat door een onderneming is geplaatst [euro] {Externe Verslaggeving}.
   
   De term is wettelijk voorgeschreven, waarbij de wet niet is afgestemd op de terminologie die stilzwijgend is afgesproken onder economen (zie de wettelijke balansmodellen bij bedrijfseconomische-modellen.nl).

1. Vermogen dat verkregen is door uitgifte van aandelen (in feite het geplaatste aandelenvermogen). Het aandelenvermogen is een deel van het eigen vermogen van een BV of NV [euro].
   
   Synoniem: aandelenkapitaal {Externe Verslaggeving}, maar eigenlijk wordt het woord ‘ kapitaal’ dan in een verkeerde betekenis gebruikt.


2. Het totale vermogen dat een NV of BV via emissie van aandelen zou kunnen verkrijgen (in feite het maatschappelijk aandelenvermogen). De maximale omvang van het aandelenvermogen is vastgelegd in de statuten van de onderneming.

1. Misconceptie: De aanschafprijs van een gebouw, machine of ander product [euro per stuk].


2. Misconceptie: De bijkomende uitgaven die naast de aanschafprijs of de inkooprijs betaald moeten worden [euro].

1. De waarde van een of meer gebouwen of machines als optelsom van de respectievelijke aanschafprijzen en de bijkomende installatie-uitgaven (vaak ten onrechte aangeduid als aanschafkosten of installatiekosten) [euro: euro per stuk x aantal stuks].


2. De nieuwwaarde van een gebouw of machine indien het gebouw of de machine op dit moment vervangen zou worden door een nieuw exemplaar [euro]. In dit geval gaat het in wezen om een schatting van de aankoopprijs voor een gebouw dat (of een machine die) nagenoeg identiek is.

1. Beroep van boekhouder of administratiebeheerder of controleur van boekhoudingen.


2. Bepaalde categorie erkende accountants (bijvoorbeeld RA: Register Accountant en als zodanig ingeschreven bij het NIVRA).


3. Bedrijf dat de administratie verzorgt.

1. Vlottende activa en vaste activa {Externe Verslaggeving}.


2. Liquide middelen, vlottende activa en vaste activa {Financiering en Interne Verslaggeving}.

1. De boekhouding.


2. De registratie van alle processen in een bedrijf of organisatie.

1. Incidentele waardedaling van vaste of vlottende activa, waarna ze tegen een lagere waarde op de balans blijven staan [euro]. Bijvoorbeeld een afboeking op goodwill op basis van een impairment test of een debiteur die plotseling verdwenen is.


2. Volledige buitengebruikstelling van vaste of vlottende activa waardoor de waarde in een klap daalt tot  0,- of tot de restwaarde [euro].


3. Misconceptie: Afschrijving

1. Betalen van de spullen die je verzameld hebt.


2. Verzoek om de rekening van het restaurant als alle waren en/of dranken zijn genuttigd.


3. Afsluiten van een koopovereenkomst, ook als je niet contant betaalt. (Bijvoorbeeld een bestelling per internet die bij aflevering betaald zal worden)


4. Vereffenen, dus tegen elkaar wegstrepen van vorderingen. Eventueel wordt een restschuld alsnog contant of later betaald.


5. Ergens een streep onderzetten om het te kunnen afsluiten (spreektaal).


6. Het recht in eigen hand nemen om een onderlinge vete uit te vechten (criminele circuit).

1. Geregistreerde en systematische daling in de waarde van een vast kapitaalgoed [euro] (vergelijk: afstand).


2. Som van de geregistreerde waardedalingen van een groep vaste activa op de balans [euro]. Afschrijving vindt plaats tot de waarde is gedaald tot de residuwaarde aan het eind van de economische levensduur.


3. Buitengebruikstelling van een vast kapitaalgoed (voorbeeld: die auto kun je wel afschrijven).


4. Systematiek om te verwachten verliezen op debiteuren (klanten) op voorhand te boeken en in mindering te brengen op het bedrijfsresultaat. Er zijn altijd klanten die nooit zullen betalen, dus daar kun je op vooruit lopen door een vast klein percentage van de omzet opzij te zetten als voorziening voor wanbetaling.
   
   Op deze voorziening voor dubieuze debiteuren vindt een afboeking plaats, zodra zeker is dat een of meer debiteuren nooit zullen betalen.


5. Misconceptie: als er incidenteel een afboeking plaats vindt.
   
   Voorbeeld: zie na afschrijvingskosten.

1. Verhouding van de afschrijving en de periode of perioden waaraan de waardedaling van een kapitaalgoed moet worden toegerekend [euro / aantal perioden = euro per periode] (vergelijk: snelheid).


2. Toerekening van een waardedaling aan een bepaalde periode [euro per kalenderperiode] (vergelijk: gemiddelde snelheid).

Voorbeeld
Een onderneming koopt op 1 oktober van jaar X een machine voor € 610.000. De vermoedelijke restwaarde na 5 jaar is €  10.000 en de afschrijving gaat met jaarlijks gelijke bedragen.

De totale afschrijving is in dit voorbeeld €  600.000 .
De afschrijvingskosten zijn voor deze machine 600.000 euro / 5 jaar = 120.000 euro per jaar ofwel 600.000 euro / 60 maanden = 10.000 euro per maand.

De afschrijving in jaar X = 2 maanden x 10.000 euro per maand = 20.000 euro, zodat de machine nog € 590.000 euro waarde is. (N.B. De afschrijving moet in euro’s zijn, want je kunt geen euro’s per jaar aftrekken van euro’s.)

Op de resultatenrekening komt een bedrag van 1/6 kalenderjaar x 120.000 euro per jaar = 20.000 euro per jaar voor dat kalenderjaar.

Dat klopt, want de resultatenrekening in een kalenderjaar is een stroomgrootheid en wordt dus uitgedrukt in euro per tijdseenheid.

1. Als ondernemer: Een post die als kosten in mindering gebracht kan worden op de netto-omzet, waardoor de winst lager wordt, dan wel het verlies groter.


2. Als burger: Een uitgave die in mindering gebracht kan worden op het inkomen, waardoor het belastbaar inkomen lager wordt en daarmee het bedrag dat de burger aan belasting moet afdragen.

1. De premie die een onderneming vraagt bij de emissie (uitgifte) van een aandeel als die meer waard is dan erop staat.
   
   Dus een aandeel met een nominale waarde van bijvoorbeeld € 50,- dat door de NV wordt uitgegeven voor € 80,- levert een agio op van € 30,- [euro/aandeel].


2. De premie die een onderneming vraagt bij de emissie (uitgifte) van een obligatie als die meer waard is dan erop staat. Dat kan gebeuren als de werkelijke interest inmiddels lager is dan de interest die in de obligatielening is vastgelegd.
   
   De ondernemer zal het agio in de loop van de tijd verreken met de interestkosten, zodat die dan feitelijk omlaag gaan in de periode waarop de interest drukt.

1. Deel van het eigen vermogen dat verkregen is door aandelen in omloop te brengen tegen een koers die hoger is dan de waarde die op de aandelen staat vermeld [euro].


2. Deel van het eigen vermogen dat verkregen is door obligaties in omloop te brengen tegen een koers die hoger is dan de waarde die op de aandelen staat vermeld [euro].
   
   De ondernemer zal dit agio in de loop van de tijd verreken met de interestkosten, zodat die dan feitelijk omlaag gaan in de periode waarop de interest drukt. Daardoor is het geen vreemd vermogen maar eigen vermogen.

1. Kosten voor het management van bedrijven [euro/periode] {Bedrijfsadministratie en Interne Verslaggeving}.
   
   Zie ook: bedrijfseconomische-modellen.nl.


2. Onderdeel van de overheadkosten [euro/periode] {Interne Verslaggeving}.
   
   Zie ook: bedrijfseconomische-modellen.nl.


3. Kosten die samenhangen met het management van bedrijven, maar dan exclusief interestkosten [euro/periode] {Externe Verslaggeving}.
   
   Zie ook: bedrijfseconomische-modellen.nl.


4. Onderdeel van de overheadkosten maar dan exclusief interestkosten [euro/periode] {Externe Verslaggeving}.
   
   Zie ook: bedrijfseconomische-modellen.nl.


5. Onderdeel van de verkoopkosten en langs die kant opgenomen in de commerciële kostprijs [euro/periode] {Kostencalculatie}. Misconceptie opslag voor algemene kosten [euro/stuk] {Kostencalculatie}.

1. De verhouding tussen de waarde van de productie en het aantal uren arbeid dat gebruikt is om die productie tot stand te brengen. [Eenheid: je deelt euros per periode door uren (of full time banen) per periode met als resultaat euro’s per uur (of per manjaar)].


2. De verhouding tussen de waarde van de productie en de waarde van de arbeid die gebruikt is om die productie tot stand te brengen. [Eenheid: je deelt euros per periode door euros per periode met als resultaat een onbenoemd getal].

1. Kopen of verkopen van waardepapieren of goederen in de hoop daar geld mee te verdienen als gevolg van prijsverschillen die op hetzelfde tijdstip bestaan op verschillende locaties (dus prijsverschillen tussen bijvoorbeeld Amsterdam en Londen).
   
   Arbitrqge staat tegenover speculeren, want bij arbitrage is alle informatie beschikbaar, maar bij speculeren niet.


2. Bij fondsen betekent arbitrage eveneens de overstap van één fonds naar een ander.


3. Een situatie waarbij een onpartijdige arbiter in een geschil tussen partijen een bindende uitspraak doet.

Vakdidactische termen

1. de oriëntatie op de opgavetekst,


2. de herkenning van het bedrijfseconomische model dat aan de basis ligt van het probleem,


3. de vertaling van dit algemeen geldige model naar een bijzondere situatie,


4. de planning van de tussenresultaten,


5. de berekening van de uitkomst,


6. het uitvoeren van de controles en


7. het evalueren van de oplossing.

• de vraag is makkelijker dan je verwachtte;


• er blijft een gegeven ongebruikt over;


• de uitkomst is een ongelukkig getal;


• de vraag is moeilijker dan je verwachtte;


• een belangrijke formule uit het boek wordt niet gebruikt.

1. In eerste instantie is de afval van grondstoffen een verspilling die leidt tot kosten en dus tot een lagere winst of misschien zelfs een verlies.


2. Maar als de afval niet te vermijden is, behoren deze kosten tot het productieproces. De ondernemer zal die kosten doorrekenen in zijn kostprijs en in rekening brengen bij de klant. Zodoende laat de (noodzakelijke) afval een product in waarde stijgen.


3. De ondernemer heeft een economische notie van de betekenis van afval. Die notie gaat nog verder. Als de afval verkocht kan worden, levert het zelfs geld op. De afval heeft dan ook waarde.


4. Maar de ondernemer heeft hier niet zoveel aan, want het leidt tot een verlaging van de kostprijs en daarmee tot een verlaging van de verkoopprijs.


5. Degene die uiteindelijk voordeel heeft van de waarde van de afval is de klant.

1. Woorden die letterlijk overgenomen worden, zoals value driver of cost driver. Mogelijke reden: geen goede Nederlandse vertaling beschikbaar.


2. Woorden die vertaald worden op basis van woordgelijkenis, terwijl de correcte vertaling anders is.
   
   Bijvoorbeeld ‘investment’ is financiering of belegging, maar wordt vaak vertaald als investering. En ‘capital’ is doorgaans vermogen, maar wordt vertaald als kapitaal.


3. Afkortingen die een eigen leven gaan leiden en ook in het Nederlands worden gebruikt. Bijvoorbeeld BCS (Balanced Scorecard) of ABC (Activity Based Costing).

1. de gebruikelijke volgorde van de gegevens verwisselen;


2. een overbodig gegeven inlassen;


3. de vraag naar een tussenresultaat overslaan;


4. de gevraagde grootheid met één van de oorspronkelijke data verwisselen;


5. een ongelukkig getal als uitkomst geven;


6. een mooi rond getal als foute uitkomst inbouwen;


7. vragen doornummeren in plaats van een onderverdeling hanteren.

Afkortingen

1. ABC (Anglicisme) staat (o.a.) voor Activity Based Costing.


2. ABC staat ook voor Analyse, Bewerking en Controle: een systematiek om in drie stappen het oplossen van bedrijfseconomische vraagstukken aan te pakken. Deze methode is ontwikkeld door Fons Vernooij.