Bedrijfseconomische
begrippen met een P

1. Recht om een stuk grond te gebruiken voor het uitoefenen van een bedrijf in de landbouw, tuinbouw of veeteelt.


2. Bedrag per periode dat de pachter aan de eigenaar van de grond als vergoeding betaalt om gebruik te kunnen maken van het recht van pachtr. [euro/periode]


3. Bedrag dat de eigenaar van de grond als inkomen moet opgeven aan de belastingdienst, zodat de belasting het juiste bedrag voor de inkomstenbelasting kan vaststellen. [euro/jaar]

1. Deelname van iemand aan iets. Meestal heeft het woord betrekking op eamcipatie of politieke bewustwording.


2. Deelname van de bevolking in het arbeidsproces: arbeidsparticipatie. Daarbij is nog onderscheid te maken in de deelname in het arbeidsproces en de deelname in het aanbod van arbeid. Dus werklozen vallen wel onder het tweede, maar niet onder het eerste concept.


3. Deelname van een onderneming in het vermogen van een andere onderneming.

1. Een participatiemaatschappij is een onderneming die zich toelegt op het financieren van bedrijven die door hun kleine omvang niet in staat zijn zelf op te treden als vrager op de kapitaalmarkt.
   
   Zij bemiddelen dus bij het aantrekken van vermogen en eisen daarvoor doorgaans naast een financiele vergoeding ook een aandeel in de winst bij een latere beursgang.


2. Misconceptie: participatiesamenleving. In de bespreking van de participatiesamenleving als alternatief voor de verzorgingsstaat, ging men al snel over op de term participatiemaatschappij, omdat maartschappij doorgaans een synoniem is voor samenleving.
   
   Maar een participatiemaatschappij heeft al een specifieke betekenis. Nu zou het niet het eerste synoniem zijn dat in de taal voorkomt, maar toch is het beter de termen uit elkaar te houden.

1. Alle posten aan de creditzijde van de balans {Interne Verslaggeving en Externe Verslaggeving}.
   
   Zie ook: bedrijfseconomische-modellen.nl.


2. Alleen de posten van het vreemde vermogen (de schulden) op de balans.

1. Iemand die medische hulp wil aanschaffen maar waarvoor de rekening naar een (zorg)verzekeraar gaat. Men spreekt dan liever over patiënt.


2. Iemand die medische hulp aanschaft maar waarvoor de rekening naar een (zorg)verzekeraar gaat. Men spreekt ook hier liever over patiënt.

1. Verhouding van de ene grootheid tot de andere grootheid, vermenigvuldigd met een factor 100. Om aan te geven dat die vermenigvuldiging heeft plaatsgevonden, gebruikt men de aanduiding %.
   
   Voorbeeld: Als de inkoopprijsvan een goed € 40 is en de verkoopprijs is € 50, dan is de inkoopprijs (40/50) x 100% = 80% van de verkoopprijs. De verkoopprijs is dan (50/40) x 100% = 125% van de inkoopprijs.
   
   De winstopslag van € 10 is dan (10/50) = 20% van de verkoopprijs, maar zij is ook (10/40) = 25% van de inkoopprijs.
   
   N.B. Het is ook mogelijk om de verhouding met de factor 1000 te vermenigvuldigen, maar dan is er sprake van een promillage.


2. Misconceptie: Een percentage is een deel van het geheel. (Zie bij betekenis 1.)

1. Uitgaven toegerekend aan een periode van onbepaalde tijd [euro/periode].
   Bijvoorbeeld: Op 1 oktober 2010 sluit iemand voor € 2400 een verzekering voor twee jaar. Verdeling van deze uitgaven over 2 jaar leidt tot een bedrag aan periodekosten van € 1200 per jaar, ofwel € 100 per maand.


2. Uitgaven toegerekend aan een periode van bepaalde tijd. [euro/periode van bepaalde tijd].
   Bijvoorbeeld: De bovenstaande verzekering leidt tot een bedrag van € 100 voor de maand oktober van het jaar 2010 en voor € 300 aan kosten voor het jaar 2010.

1. Betalen met een pincode, dus een betaling met giraal geld.


2. Betalen met een betaalkaart, zowel pinnen als contactloos betalen.

1. Algemene benaming voor een financiële grootheid
   
   Synoniem: grootheid


2. Bedrag dat in de boekhouding staat vermeld.
   
   Synoniem: boekingspost


3. Gestandaardiseerde vorm om te vermelden welke grootboekrekeningen debet en welke credit geboekt moeten worden.
   
   Synoniem: journaalpost


4. Bestanddel van de balans.
   
   Synoniem: balanspost


5. Financieel feit dat in de boekhouding moet worden opgenomen.
   Bijvoorbeeld een item uit het ‘Diverse Postenboek’.

1. Resultaat van een actie.


2. Actie of gedrag die belangrijk is voor het behalen van organisatiedoelstellingen.


3. Actie of gedrag van een persoon al naar gelang zijn bekwaamheid om bij te dragen aan het behalen van organisatiedoelstellingen.


4. Misconceptie: productiviteit.

1. Beloning van arbeid op basis van de prestatie die geleverd is (PFP), bijvoorbeeld het stukloon dat een vergoeding geeft voor elke opgeleverde eenheid product.
   
   Deze prestaties vallen onder het in-role gedrag, d.w.z. het gedrag dat in de functieomschrijving is vastgelegd. Nadeel is dat mensen weinig tijd willen besteden aan het extra-role gedrag dat vaak nodig is voor de samenhang in een organisatie.


2. Het deel van het loon dat afhangt van de prestatie die geleverd is. Deze omschrijving sluit aan op de algemene omschrijving van prestatiebeloning.

1. Beloning, als je een loterij gewonnen hebt [euro].


2. Een bedrag (of ander ruilobject) dat koper en verkoper overeen gekomen zijn om het eigendom van een product over te dragen [euro/stuk, euro/kg, euro/liter, euro/dozijn, etc., maar nooit euro].


3. Een bedrag dat een verkoper vraagt voor een product al voordat het product verkocht is (vraagprijs)


4. Een bedrag dat een koper biedt voor een product nog voordat de koop is afgerond (biedprijs)


5. In bepaalde situaties synoniem voor: aanschafprijs


6. In bepaalde situaties synoniem voor: optiepremie of optiekoers


7. In bepaalde situaties synoniem voor: inkoopprijs


8. In bepaalde situaties synoniem voor: verkoopprijs


9. In bepaalde situaties synoniem voor: verkrijgingsprijs of verwervingsprijs
   

Situatie waarin de ontwikkeling van de vraag naar een eindproduct tijdelijk haaks staat op de prijsontwikkeling van de grondstoffen.

Bijvoorbeeld: De vraag naar staal stagneert door conjuncturele oorzaken waardoor de prijs van staal omlaag gaat. Tegelijkertijd zijn er problemen bij grote ijzermijnen, waardoor de prijs van de grondstof ijzererts plotseling stijgt.

Tijdelijk lopen deze twee ontwikkelingen verschillend, totdat de markt gelijdelijk aan het evenwicht tussen de prijs van het eindproduct en de prijs van de grondstof weer herstelt.

1. Nacalculatorisch: Achteraf gemeten verschil tussen de werkelijke aanschafwaarde van goederen of diensten in een bepaalde periode en de toegestane aanschafwaarde van die goederen of diensten.
   
   In formulevorm : WH x (SP - WP) d.w.z. werkelijke hoeveelheid x (standaardprijs - werkelijke prijs).
   
   De dimensieanalyse die hierbij hoort luidt:
   *  grondstoffen: [kg/periode x (euro/kg - euro/kg) = [kg/periode x euro/kg = euro/periode].
   Zie voorts: bedrijfseconomische-modellen.nl grondstoffen {Kostencalculatie} .
   
   *  arbeidsuren: [uren/periode x (euro/uur - euro/uur) = [uren/periode x euro/uur = euro/periode].
   Zie voorts: bedrijfseconomische-modellen.nl arbeid {Kostencalculatie}.


2. Voorcalculatorisch:Vooraf te verwachten verschil tussen de werkelijke aanschafwaarde van goederen of diensten in een bepaalde periode en de toegestane aanschafwaarde van die goederen of diensten.
   
   Omwille van de eenvoud wordt het voorcalculatorische prijsresultaat doorgaans gelijk gesteld aan € 0,-.


3. Misconceptie: prijsverschil [euro/stuk].


4. Analogie: zie efficiëntieresultaat.

1. Verschil in prijs van eenzelfde product bij twee leveranciers [euro/stuk].


2. Misconceptie: prijsresultaat [euro/periode].


3. Analogie: zie efficiëntieverschil.

1. Persoon of rechtspersoon (B.V. of N.V. of Stichting of Vereniging) die produceert, dat wil zeggen goederen of diensten koopt met de intentie deze te verkopen of te verwerken voor de verkoop.
   
   De persoon die koopt om de goederen of diensten te gebruiken of te verbruiken, is een consument.
   
   Synoniemen: productiehuishouding of bedrijf.


2. Functie in het maatschappelijk verkeer. Een persoon of rechtspersoon kan zowel consument als producent zijn.
   
   Een huisarts is een persoon die op sommige tijdstippen van de dag produceert (als hij bijvoorbeeld spreekuur houdt) en op andere momenten van de dag consumeert (als hij bijvoorbeeld gaat eten). De huisarts kan dus twee functies vervullen {Micro-economie}.

1. Een soort goederen met bepaalde kenmerken.


2. Een eenheid van een soort goed.

Voorbeeld: een onderneming maakt één product in een oplage van 1000 stuks. Soms zegt men dan dat de onderneming 1000 producten maakt, maar men bedoelt dan 1000 eenheden van dat product.

1. Mate waarin een proces iets oplevert.


2. Mate waarin het productieproces de resultaten oplevert die je ervan verwacht.

1. Het toevoegen van waarde zoals dat in het gehele bedrijfsproces gebeurt.


2. Het toevoegen van waarde zoals dat op de fabricageafdeling gebeurt (productie staat dan naast verkoop).

1. Meting van het resultaat van een proces in relatie tot de inbreng (output in relatie tot input).


2. Kwantificering is mogelijk door de hoeveelheid productie (in geld gemeten of in natura) te delen door een maatstaf voor arbeid of kapitaal. Voorbeelden: arbeidsproductiviteit, kapitaalproductiviteit.


3. Synoniem voor arbeidsproductiviteit.

1. Een reeks activiteiten die binnen gestelde condities een vooraf bepaald resultaat moeten opleveren.


2. Een tijdelijke organisatie die door middel van een reeks activiteiten binnen gestelde condities een vooraf bepaald resultaat moet bereiken.

Vakdidactische termen

1. In de dimensie ‘euros per jaar’ geeft het een verhouding aan tussen een aantal euros en de periode waarop het bedrag betrekking heeft: dus aantal euros gedeeld door 1 jaar.


2. In de aanduiding ‘ontvangsten per 31 december’ gaat het om bedragen die eigenlijk later worden ontvangen, maar met terugwerkende kracht geboekt worden alsof zij op 31 december ontvangen zijn.
   
   Een voorbeeld is de ontvangst van contributies bij verenigingen in het nieuwe jaar, die nog in het voorafgaande boekjaar worden opgenomen in de boekhouding.


3. De derde betekenis van ‘per’ blijkt als het gaat om de aanduiding ‘de balans per 31 december’. Het woordje ‘per’ verwijst dan naar de scheidslijn tussen twee perioden: 31 december en 1 januari.
   
   Dit houdt in dat op 1 januari dezelfde balans geldig is als op 31 december. Doorgaans gaat het dan om de eindbalans van het ene jaar die tegelijk geldt als beginbalans van het volgende jaar.

• eerst lezen als middel om de oriëntatie uit te voeren;


• dan vervolg je de analyse met het zoeken naar een bedrijfseconomisch model, waarmee je al dan niet op papier een PAD kunt construeren;


• uit dit PAD beredeneer je de oplossingsstructuur, dus de weg terug van de onbekende grootheid naar de beschikbare data;


• daarna stel je het oplossingspad vast, dus de weg van de beschikbare data naar de onbekende grootheid;


• daarna kun je successievelijk de berekeningen uitvoeren;


• en tot slot moet je controleren of alles goed is gegaan;


• oh ja, evalueren hoort er ook nog bij: wat heb je nu eigenlijk geleerd? Is je kennis van de bedrijfseconomie echt toegenomen?.

1. diagnostische problemen,


2. beslissingsproblemen en


3. beheersmatige problemen.

Afkortingen