Om te begrijpen wat boekhouden in houdt, moet je je identificeren met degene die de boekingsgang heeft uitgezet en die heeft aangeeft welke feiten waar en wanneer in de boeken moeten komen. Verplaats je in de gedachten van iemand die het informatiesysteem ontwerpt en dan begrijp je de logica achter de boekingsgang. Op deze pagina is een voorbeeld uitgewerkt.

Stel je krijgt te horen dat een klant plots verdwenen is en niet meer zal betalen, hoe moet je dat boeken? Een boekhouder kijkt dan hoe een dergelijke boeking eerder is gegaan. Dit betekent dat hij bekijkt hoe de boekhoudregels van het bedrijf zijn en past diezelfde regels opnieuw toe.

De vraag is echter hoe je als student een dergelijke boeking zelf kunt bedenken. Vanuit logische argumenten. Om te begrijpen wat er gebeuren moet, kun je je afvragen hoe de directie zoiets in de overzichten wil zien. Het gaat dan niet om de externe jaarstukken, maar om de interne stukken.

1. De directie formuleert vragen
De directie wil op de resultatenrekening (Verlies- en Winstrekening) een post zien die aangeeft hoe groot in de afgelopen periode het verlies op debiteuren is geweest. Ter controle wil ze zien hoe groot de totale afboeking is op de balanspost Debiteuren.

De analyse van een dergelijke feit begint dus bij de jaarrekening. Hoe moet dit financiële feit op de interne resultatenrekening en de interne balans verschijnen? En welke namen van de posten geven kort en bodig weer waar het over gaat?

2. Vaststellen van de grootboekrekeningen
Vervolgens is de vraag hoe de boeking in het grootboek moet komen om te zorgen dat het gewenste inzicht in de jaarrekening verschijnt.

Voor de resultaten-rekening moet er een grootboek-rekening Verlies op Debiteuren komen. Die moet aan de verlieszijde (dus debet) geboekt worden.

Voor de interne balans moet er een rekening Afboeking (of afschrijving) op Debiteuren komen. Dat is een rekening die tegenover de post Debiteuren komt te staan.

Debiteuren staat aan de linkerzijde (dus debet) op de balans. De tegenpost moet aan de rechterkant (dus de creditzijde) van de interne balans komen.

Het verschil (het saldo) van die twee rekeningen geeft dan informatie over de echte waarde van de openstaande vorderingen op debiteuren.

3. Opstellen van de juiste journaalpost
Als je begrijpt via welke rekeningen in het grootboek de afboeking op de verdwenen debiteur weergeven moet worden, is het eenvoudig om de vraag te beantwoorden hoe de journaalpost moet luiden.

De journaalpost geeft heel beknopt weer wat er moet veranderen in het grootboek. De vraag is eigenlijk welke aanwijzingen je moet geven aan de computer om het grootboek bij te werken.

Die opdracht luidt in ons voorbeeld om de rekening Verlies op Debiteuren te debiteren en de rekening Afboeking op Debiteuren te crediteren.

Dit is de samenvatting van het denkproces dat ervoor zorgt om het geleden verlies op inzichtelijke wijze in de jaarrekening tot uiting is te brengen.

4. De keuze van het dagboek
De laatste stap in de analyse is de vraag op welke wijze het financiële feit in de administratie moet worden opgenomen om de journaalpost makkelijk te kunnen maken.

Ofwel, in welk dagboek moet het financiële feit komen, zodat de boekhouder straks een goede bewerking in gang zal zetten. In ons voorbeeld is dat het Diverse Postenboek.

Voor de inkoop en de verkoop ligt dat anders. Daar zijn aparte dagboeken voor beschikbaar waarmee een reeks identieke boekingen samengevat kunnen worden in enkele journaalposten.

Conclusie
De analyse van een correcte boeking begint bij de balans en de resultatenrekening en eindigt bij de dagboeken.

De bewerking van een correcte boeking begint bij de dagboeken en eindigt, dankzij de standaard-procedures, bij de resultatenrekening en de balans.

De conclusie is dus, dat je jezelf moet identificeren met de informatie-analist. Dan kun je begrijpen hoe een boekingsgang verlopen moet.

Dat werkt beter dan de identificatie met de boekhouder die de boeking uitvoert. Zelfs zonder computer zou dat een verkeerde insteek zijn om informatieprocessen goed te analyseren

(Zie verder op de pagina informatieprocessen.)

Informatie over opleidingen

Universiteit en MBA | Onderwijsportaal

De bedoeling van Vakdidactiek Bedrijfseconomie

Vakdidactiek-bedrijfseconomie.nl is nauw verbonden aan de de websites bedrijfseconomische-begrippen.nl en bedrijfseconomische-modellen.nl. Zij biedt essenties van de vakdidactiek bedrijfseconomie aan in overzichtelijke eenheden, voor zowel leerlingen, studenten, als docenten.

Auteur is Fons Vernooij, die als eerste in Nederland is gepromoveerd op een onderwerp uit de vakdidactiek bedrijfseconomie (september 1993): “Het leren oplossen van bedrijfseconomische problemen. Didactisch onderzoek naar kostprijs- en nettowinstvraagstukken in het voortgezet onderwijs”. Deze dissertatie is de bron voor de pagina’s van deze site.

Mocht u tips of hints hebben dan ontvangen wij die graag via de webmaster Fons Vernooij.

Website van Fons Vernooij: fons-vernooij.nl

Copyright © 1998 by Fons Vernooij en anderen.
Wij volgen het privacy-beleid van Google en zijn niet verantwoordelijk voor het selecteren van de advertenties in de Google vakken.
Registratienummer V.O.F. Adviesbureau CASA: KvK Rijnland: 58884114 / BTW 8532.22.848
Dossiernummer Stichting Onderwijsportaal: KvK Rijnland: 28092786 / BTW-nummer 8106.36.025
Webmaster: Fons Vernooij

Info over privacy en cookies: zie Privacybeleid
Leveringsvoorwaarden: zie bijgaand document